Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı

Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı Olma Şartları

  • Üniversitelerin fen ve mühendislik alanlarından lisans veya tehlikeli madde ve güvenlik programı/bölümü ön lisans mezunu olmak,

  • Kaçakçılık, dolandırıcılık, dolanlı iflas, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, uyuşturucu ve silah kaçakçılığı, kaçak insan taşımacılığı veya ticareti, hırsızlık, rüşvet suçlarından hürriyeti bağlayıcı ceza ile hükümlü bulunmadığına dair beyanda bulunmak,

  • Yetkili yangın söndürme eğitim merkezlerinden uygulamalı yangın söndürme eğitimine katıldığına dair alınan belgenin aslını ibraz etmek veya noter onaylı suretini sunmak,

  • TMGDEYB sahibi eğitim kuruluşlarında, tehlikeli madde güvenlik danışmanı eğitimine katılarak, tehlikeli madde güvenlik danışmanı eğitimi tamamlama belgesini almak veya tehlikeli madde ve güvenlik programı/bölümü önlisans diplomasına sahip olmak ve bu Tebliğ kapsamında açılacak sınavda başarılı olmak,

TMGD Eğitimlerine Kayıt İçin Gerekli Belgeler

  • Nüfus cüzdanı fotokopisi

  • En az lisans mezunu olunduğuna dair diploma ( Noter ya da kurum onaylı)

  • Adli sicil kaydı ( e-devlet şifresiyle www.turkiye.gov.tr adresinden çıktı olarak alınabilir)

  • 2 adet vesikalık fotoğraf


Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı Eğitimi

  • TMGD eğitimleri; TMGDEYB sahibi eğitim kuruluşlarında, bu Tebliğ kapsamında yetkilendirilen tehlikeli madde güvenlik danışmanı eğiticileri tarafından, tehlikeli maddelerin taşınması konusundaki yürürlükteki mevzuat, taraf olduğumuz uluslararası anlaşma ve sözleşmeler ile AB müktesebatı düzenlemeleri esas alınarak verilir.

  • ADR tehlikeli madde güvenlik danışmanı eğitimi asgari 64 ders saati olarak uygulanır.

  • RID veya IMDG Kod kapsamındaki faaliyetlere ilişkin olarak tehlikeli madde güvenlik danışmanı yetkisini de isteyen adaylar, ayrıca her bir mod için 21 ders saati ilaveten eğitim almaları gerekir.

  • Eğitim kuruluşları tarafından düzenlenecek her bir eğitim programında en fazla 20 kursiyer bulunabilir.

  • Eğitimlerde her bir ders saatinin süresi 50 dakika olacak şekilde, günlük ders programı 3 ders saatinden az, 8 ders saatinden fazla olamaz.

  • Eğitimde devam zorunludur.


Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı Eğitim Müfredatı

  • a) Tehlikeli madde taşımacılığına ilişkin ulusal mevzuat ile uluslararası anlaşma ve sözleşmeler.

  • b) Tehlikeli maddelerin sınıflandırılmaları (çözelti ve karışımların sınıflandırma prosedürleri, tehlikeli madde listesinin yapısı, tehlikeli maddelerin sınıfları ve bu sınıflandırmanın prensipleri, taşınan tehlikeli maddelerin yapısı, tehlikeli maddelerin fiziksel, kimyasal ve zehirlilik özellikleri ve benzeri.).

  • c) Genel ambalajlama, tank ve tank-konteyner kuralları (tip, kod, etiketleme, yapımı, başlangıç ve periyodik muayene ve testler).

  • ç) İşaretleme, etiketleme, ikaz levhası ve turuncu plakaların takılması kuralları.

  • d) Taşıma evrakı hakkında bilgiler.

  • e) Sevkiyat yöntemi ve gönderimdeki kısıtlamalar (tam yük, dökme halinde taşıma, orta boy hacimli konteynerlerde taşıma, konteynerlerde taşıma, sabit veya sökülebilir tanklarda taşıma).

  • f) Yolcuların taşınması ile ilgili kurallar.

  • g) Karışık yüklemeye ilişkin yasaklar ve tedbirler.

  • ğ) Tehlikeli maddelerin ayrıştırılması kuralları.

  • h) Taşınan madde miktarlarının sınırlandırılması ve miktar muafiyetleri.

  • ı) Elleçleme ve istifleme kuralları.

  • i) Yükleme öncesinde ve boşaltma sonrasında temizleme veya gazdan arındırma kuralları.

  • j) Araçta bulundurulması gereken belgeler (taşıma evrakı, yazılı talimatlar, araç onay sertifikası, sürücü eğitim sertifikası, özel izin belgesi ve benzeri.).

  • k) Trafikte araçların seyri ve park etme kuralları.

  • l) Tehlikeli madde taşımacılığı ile ilgili trafik mevzuatı ve kısıtlamalar.

  • m) Tahliye işlemleri veya bu işlem sırasında meydana gelebilecek sızıntılara müdahale etme kuralları.

  • n) Taşıma teçhizatları ile ilgili gereklilikler.

  • o) Tehlikeli maddelerin taşınmasıyla ilgili işletmeye yönelik güvenlik planlarının hazırlanması.

  • ö) Tehlikeli madde kaynaklı bir kazanın, kaza nedenleri ve çeşitleri hakkında bilgilendirme ile bu kazaların raporlanması.

  • p) İşletmeler için hazırlanacak yıllık raporların hazırlanma usul ve esasları.


Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı Sınavı

  • Sınav, sınav tarihinden en az 60 gün önce İdare’nin internet sitesinden (www.tmkt.gov.tr) ilan edilir.

  • Sınavlar, İdare tarafından belirlenen tarihlerde, Bakanlıkça yapılır.

  • TMGD sınavı yılda en az bir kez yapılır.

-Sınav müracaatı 
Sınavlara katılabilmek için;

  • T.C. vatandaşları için T.C. kimlik numarası olan nüfus cüzdanı fotokopisi, yabancılar için pasaport örneği,

  • Yabancılar için öğrenim durumunu gösterir belgenin Türkçeye tercüme edilmiş noter onaylı sureti,

  • Tehlikeli madde güvenlik danışmanı eğitimi tamamlama belgesi,

  • Yetkili yangın söndürme eğitim merkezlerinden uygulamalı yangın söndürme eğitimine katıldığına dair alınan belgenin aslının ibrazı veya noter onaylı sureti,

  • Sınav ücretinin yatırıldığına dair makbuz, ile İdareye başvurulur.


-Sınava ilişkin genel şartlar

  • TMGD sınavı, ADR/RID Bölüm 1.8.3’e uygun, uluslararası anlaşma ve sözleşmeler kapsamında yazılı olarak yapılır.

  • Sınav 100 puan üzerinden değerlendirmeye tabi tutulur. Sınav sonunda başarılı olabilmek için en az 70 puan almak gereklidir.

  • Sınavlarda, tehlikeli madde taşımacılığına ilişkin ilgili uluslararası sözleşme/anlaşma dokümanlarının haricinde başka dokümanların kullanımına izin verilmez. Söz konusu dokümanların güncel hallerini sınav esnasında bulundurmak adayın sorumluluğundadır. Söz konusu uluslararası mevzuat Türkçe olabileceği gibi İngilizce, Fransızca, Almanca veya Rusça olabilir. Ancak, sınav Türkçe olarak yapılır.

  • Sınav, test veya açık uçlu sorular ile vaka çözümünden oluşur.

  • Sınav, 13 üncü maddenin beşinci fıkrası kapsamındaki konuları içerir.

-Sınav sonuçlarının ilanı

  • Sınav sonuçları, sınavı takip eden en geç 15 iş günü içerisinde İdarenin internet adresinde yayımlanarak ilan edilir.

-Sınav sonuçlarına itiraz

  • Sınav sonuçlarına itirazlar, sınav sonuçlarının yayımlanmasına müteakip 10 iş günü içinde İdareye yazılı olarak yapılır.

-Sınav sonuçlarına itiraz

  • TMGD sınavlarında başarısız olan adaylara, bir sonraki sınav döneminden itibaren takip eden 3 sınava girme hakkı tanınır. Bu sınavlarda da başarılı olamayanların TMGD eğitim programlarına yeniden katılmaları gerekir.

  • Girilecek her sınav için sınav ücretinin ödenmesi gerekir.

  • Müracaat ettiği halde sınava girmeyenlerin sınav ücreti iade edilmez.

-Belgelerin saklanması

  • Bakanlık, adaylara ait başvuru belgeleri ve sınav kâğıtlarını 5 (beş) yıl süre ile saklar. Bu süre sonunda bir tutanak ile imha edebilir.

Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı Sertifikası Yenileme Sınavı

  • TMGD’ler, sertifika yenileme sınavına girebilmeleri için, bilgilerin tazelenmesi ve ADR/RID/IMDG Kod’da yapılan değişiklikler ile ulusal mevzuatın takibi amacıyla, iki yıldan az olmayan aralıklarla beş yıl içerisinde en az iki sefer tazeleme eğitimine katılmak zorundadırlar. Her bir tazeleme eğitiminin süresi 16 saatten az olamaz.
  • TMGD’ler sertifikalarının sürelerinin son yılında sertifikalarını yenilemek için Bakanlıkça düzenlenen tehlikeli madde güvenlik danışmanı sınavına girmek zorundadırlar. TMGDS’yi yenilemek için en fazla 3 sınava girme hakkı verilir. Yenileme sınavlarında başarısız olanların veya sertifika süresi dolanların yeniden eğitim almaları gerekir.


Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı Sertifikası almak için;

  • Dilekçe,

  • Nüfus cüzdanı fotokopisi,

  • Adli Sicil Kaydı Belgesi,

  • Lisans belgesinin aslının ibrazı ile birlikte fotokopisi veya noter onaylı sureti

  • Yabancılar için pasaport örneği ile en az lisans düzeyinde öğrenim durumunu gösterir belgenin Türkçeye tercüme edilmiş noter onaylı sureti,

  • Tehlikeli madde ve güvenlik programı/bölümü ön lisans mezunu kişilerin ise ön lisans belgesinin aslının ibrazı ile birlikte fotokopisi veya noter onaylı sureti,

  • Bakanlığımız otomasyon sistemi üzerinden oluşturulan TMGD Sertifikası ücreti, Halkbankası’na (SRC ödemeleri kısmına) TC. Kimlik Numarası ile yatırılacaktır.


Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanının Görev ve Yükümlülükleri

  • (1) TMGD’ler danışmanlık hizmeti verilen işletmenin başındaki kişinin sorumluluğu altında, yapılan işin gereklilikleri kapsamında en uygun araç ve faaliyetleri belirleyip kullanımını sağlayarak, en güvenli yolla bu faaliyetlerin yönetimini kolaylaştırır. TMGD, bünyesinde görev yaptığı TMGDK’ye karşı sorumludur.

  • (2) İşletme içerisindeki faaliyetler göz önüne alındığında, bir danışman başlıca aşağıdaki görevleri yapar:

  • a) Tehlikeli maddelerin taşınmasında uluslararası anlaşma ve sözleşme (ADR/RID/IMGD Kod) ve konu ile ilgili mevzuat hükümlerine uyulduğunu izlemek.
  • b) Tehlikeli maddelerin ADR/RID/IMGD Kod hükümlerine göre taşınması hususunda işletmeye öneriler sunmak.
  • c) İşletmenin tehlikeli maddelerin taşınması ile ilgili yıllık faaliyet raporunu İdarenin belirlediği formata uygun olarak, yılsonu itibariyle ilk üç ay içerisinde hazırlamak ve talep edildiğinde www.türkiye.gov.tr adresi üzerinden İdareye göndermek üzere bünyesinde görev yaptığı TMGDK’ye ve danışmanlık hizmeti verilen işletmeye sunmak. Söz konusu yıllık rapor aşağıda belirtilen asgari hususları içerir:

  • 1) Tehlikeli maddelerin tehlike sınıfı ve özelliklerini.

  • 2) Tehlikeli maddelerin sınıflarına göre toplam miktarlarını.

  • 3) ADR/RID Bölüm 1.8.3.6’ya göre işletmede meydana gelmiş kazalarla ilgili düzenlenmiş raporları.

  • 4) Taşınan tehlikeli maddelerin hangi taşıma türü ile yapıldığını.

  • 5) ADR’de ön görülen muafiyet kapsamında herhangi bir yük taşınıp taşınmadığı, taşınmış ise miktar ve sınıfı.

  • 6) Güvenlik danışmanının, işletme için gerek gördüğü ilave güvenlik değerlendirmesini.

  • ç) Taşınacak tehlikeli maddelerin tespiti yapılarak, bu maddeye ilişkin ADR/RID/IMDG Kod’daki zorunluluklar ile uygunluk prosedürlerini belirlemek.

  • d) İşletmenin faaliyet konusu olan tehlikeli maddelerin taşınmasında kullanacağı taşıma araçları satın alınırken rehberlik etmek.

  • e) Tehlikeli maddelerin taşınması, yüklenmesi ve boşaltımında kullanılan teçhizatın kontrolüyle ilgili prosedürleri belirlemek.

  • f) Ulusal ve uluslararası mevzuat ve bunlarda yapılan değişiklikler dâhil olmak üzere, işletme çalışanlarının görev alanına uygun eğitim almalarını ve bu eğitimin kayıtlarının tutulmasını sağlamak.

  • g) Tehlikeli maddelerin taşınması, yüklenmesi veya boşaltılması sırasında bir kaza veya güvenliği etkileyecek bir olay meydana gelmesi durumunda uygulanacak acil durum prosedürlerini belirlemek, çalışanlara bunlarla ilgili tatbikatların periyodik olarak yapılmasını ve kayıtlarının tutulmasını sağlamak

  • ğ) Kazaların veya ciddi ihlallerin tekrar oluşmasını önleyecek tedbirlerin alınmasını sağlamak.

  • h) Alt yüklenicilerin veya üçüncü tarafların seçiminde ve çalıştırılmasında tehlikeli maddelerin taşınmasıyla ilgili mevzuatın öngördüğü özel şartların dikkate alınmasını sağlamak.

  • ı) Tehlikeli maddelerin taşınması, doldurulması veya boşaltılmasında yer alan çalışanların, operasyonel prosedürler ve talimatlar hakkında bilgiye sahip olmalarını sağlamak.

  • i) Tehlikeli malların taşınması, yüklenmesi veya boşaltılmasında muhtemel risklere karşı hazırlıklı olmak için, ilgili personelin farkındalığını artırmaya yönelik önlemler almak.

  • j) Tehlikeli maddenin sınıfına göre taşıma sırasında taşıtta bulunması gereken doküman ve güvenlik teçhizatlarının taşıma aracında bulundurulmasına yönelik talimatları oluşturmak.

  • k) ADR/RID Bölüm 1.10.3.2’de belirtilen işletme güvenlik planını hazırlayarak planın uygulanmasını sağlamak.

  • l) Faaliyetler konusunda eğitim, denetim ve kontrol dâhil yaptığı her türlü işi tarih ve saat belirterek kayıt altına almak, bu kayıtları 5 yıl süreyle saklamak ve talep edilmesi halinde İdareye ibraz edilmek üzere bünyesinde görev yaptığı TMGDK’ye ve danışmanlık hizmeti verilen işletmeye sunmak.

  • m) İşletmede görevi ile ilgili yapacağı denetlemelerde; denetlenen kişi ve işlerle ilgili tarih ve saat belirterek kayıt tutmak.

  • n) Danışmanlık hizmeti verilen işletmede konusuyla ilgili bir tehlikenin söz konusu olduğu durumlarda tehlike giderilene kadar yapılan işin durdurulmasını sağlamak, tehlikenin giderildiği durumda da işi kendi onayı ile başlatmak ve tehlike giderilene kadar geçen süreçteki her türlü aşamayı danışmanlık hizmeti verilen işletmeye, bünyesinde görev yaptığı TMGDK’ye ve yetkili mercilere yazılı olarak bildirmek.

  • o) Taşıma aracına yüklenen yükün ADR/RID/IMDG Kod hükümlerine uygun olarak; paketlenmesi, etiketlenmesi, işaretlenmesi ve yüklenmesiyle ilgili iş ve işlemlere ilişkin prosedürleri oluşturmak.

  • (3) İşletmede sorumlu olarak görev yapan TMGD; taşıma, yükleme veya boşaltma sırasında meydana gelen bir kazanın cana, mala ve çevreye zarar vermesi durumunda; kaza hakkında bilgi toplayarak bünyesinde görev yaptığı TMGDK’ye ve danışmanlık hizmeti verilen işletme yönetimine bir kaza raporu hazırlar. TMGD tarafından hazırlanan bu rapor, bir ay içerisinde işletme veya TMGDK tarafından İdareye www.türkiye.gov.tr adresi üzerinden gönderilir. Bu rapor uluslararası veya ulusal mevzuat kapsamında işletme yönetimi tarafından yazılması gereken raporun yerine geçmez.

  • (4) TMGD’ler, ADR/RID’da yapılan değişiklikler için 2 yılda bir yenileme eğitimini almak zorundadırlar.

  • (5) Bir TMGD, istihdam edildiği işletme ile birlikte bu işletmenin temsilciliği veya şubeleri de dâhil olmak üzere en fazla beş yerde danışmanlık yapabilir. TMGDK bünyesinde hizmet veren bir TMGD, TMGDK tarafından hizmet verilen en fazla sekiz işletme için danışman olarak görevlendirilebilir.

  • (6) Tehlikeli madde güvenlik danışmanı belgesine sahip olanlar, danışmanlık hizmetini, TMGDK bünyesinde istihdam edilerek veya istihdam edildiği işletme bünyesinde verirler.


10 / 10
tmgd